 Pülümür, Türkiye |
| Harita |
Türkiye'de yeri |
| Bilgiler |
| Şehir nüfusu |
1.900[1] (2000) |
| İlçe nüfusu |
4.063[2] (2000) |
| Yüzölçümü |
1.505 km² |
| Rakım |
1650 metre |
| Koordinatlar |
|
| Posta kodu |
62700 |
| Alan kodu |
0428 |
| İl plaka kodu |
62 |
| Yönetim |
| Ülke |
Türkiye |
| Coğrafi Bölge |
Doğu Anadolu Bölgesi |
| İl |
Tunceli |
| Kaymakam |
Erdoğan Kanyılmaz |
| Belediye başkanı |
Mesut Coşkun |
Pülümür, Tunceli ili yönetim alanı içerisinde yer alan bir ilçedir.
Tarihi
Pülümür, Osmanlı döneminde Kuzucan adıyla 1847 yılında Erzurum Vilayetinin Erzincan sancağına bağlı bir ilçedir. Pülümür'de belediye teşkilatı 1910 yılında Osmanlı döneminde kurulmuştur. 1914 yılında Birinci Dünya Savaşına giren Osmanlı Devleti, Doğu cephesinde büyük sıkıntılarla karşılaştı; içerde Ermeni komitecilerin hareketi ve ayrıca 1916 yılında Rus ordusu Erzincan önlerinde ve Pülümür’ün kuzeyine Pülümür Dağlarına kadar gelmişlerdir. Pülümür ve çevresinde oluşturulan milis güçleri ile düşük yoğunluklu çarpışmalar olduysa da Şubat 1917'de Rusya'da SSCB hükümetinin kurulması ile Erzincan’da anlaşma yapıldı ve 17 Aralık 1917 de Rus ordusu Pülümür dağlarından çekildi. 17 Aralık günü ilçenin kurtuluş günü olarak kutlanmaktadır.
Pülümür, cumhuriyetin ilk yıllarından 1936 yılına kadar Erzincan’a bağlı ilçe olarak kaldı. 4 Ocak 1936 gününde çıkarılan yasa ile kurulan Tunceli iline yedinci ilçe olarak bağlandı.
Koçgiri aşireti Dersim'in Nazımiye, Pülümür, Hozat ve Ovacık ilçelerinden
Sivas Yöresine göç etmiş bir Kürt
- Alevi aşiretidir. Dersimli
Aşiretlerinin en büyüklerindendir. Sivas
Erzincan arasındaki bölgeye özellikle; Zara İmranlı Refahiye Divriği Kangal
Hafik çevresine adını veren en büyük
Dersim Aşiretlerinden biridir...
Koçgiri aşireti, çoğunluğu Sivas'ın Zara, İmranlı, Divriği, Hafik, Kangal Yöresinde yerleşik olan, Tunceli Yöresine, Kayserinin Sarız ve Develi Yöresine, Adananın Tufanbeyli Yöresine, Kahramanmaraş'ın Göksün Yöresine, Erzincan'ın Refahiye, Kemah Yöresine, Adıyaman'ın Kahta ve Çevresindeki çeşitli Köylere yayılmış, Batı Dersim/Alevi Kürt/Zaza Aşiretler Konfederasyonu. Koçgiri Aşireti genişledikçe kendi içinde oymaklara ayrılmıştır. Koçgiri Aşiretinin en bilindik Oymakları;bu kandan gelenlerdir.ve kahraman maraş göksun keklik oluk köyünden çıkmışlardır şu anda bilinen tek saf kan koçgiri ÖZDEN ÇALIŞKAN'DIR.
Pülümür'de 5 Aralık 1995 günü meydana gelen deprem sonrası da da önemli ölçüde nüfus azalmasına yol açan dış göç olayı meydana gelmiştir.
Kültür
Pülümür, eski Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlarından ve aynı zamanda şair ve gazeteci Bülent Ecevit'in Pülümürün Yaşsız Kadını adlı bir şiirine de konu edinilmiştir.
Coğrafya
Pülümür, Tunceli İlinin Kuzeydoğusunda yeralan 1650 rakımlı bir ilçedir. Tunceli İl merkezinin 67 km. Kuzeydoğusunda yer alan Pülümür'ün doğusunda Bingöl ve Kuzeyinde Erzincan İli ile Güneyinde Tunceli İl'inin Nazimiye ve Batısında Tunceli İl'inin Ovacık İlçesi bulunan İlçe Erzurum-Elazığ Devlet karayolu üzerinde yer almaktadır. 1505 km²’lik yüzölçümüne sahiptir. İlçeye Pülümür Vadisi ve Pülümür Çayı boyunca uzanan ve aynı zamanda Tunceli’nin Erzincan ili ile olan bağlantısını sağlayan karayolu üzerinden ulaşılır.
Pülümür'ün; 49 köy, 5 bucak, 308 mezra düzeyinde yerleşim alanları vardır ancak bu köylerden 19'u ve mezralardan 281'i terör, ekonomik, sosyal ve doğal afetler sonucunda boşalmıştır. Günümüzde 30 köyünde ve bunların bağlısı olan 27 mezra da yaşam sürmektedir.
İklim
Pülümür oldukça sert karasal bir iklime sahiptir. Yazları sıcak ve kurak kışları kar yağışlı ve oldukça sağuktur. Karın yerde kalma süresi ortalama 7 aydır . . .
Nüfus
İlçenin nüfusu, nüfus kütük kayıtlarına göre en son 2000 yılı nüfus sayımında 4050 kişidir. Pülümür merkezi ve köylerin nüfusu sürekli azalmakta olup, 66 köyü bulunan Pülümür ilçesinin 1993 yılında 17 köyünün tüzel kişiliği nüfus azalması nedeniyle kaldırılmış ve sadece 49 köyün tüzel kişiliği kalmıştır.
Pülümür ilçesinde 5 Aralık 1995 günü meydana gelen deprem sonrasında da önemli ölçüde nüfus azalmasına yol açan dış göç olayı meydana gelmiştir
| Yıllara göre ilçe nüfus verileri |
| Yıllar |
Merkez |
Köyler |
Toplam |
| 2007 |
|
|
|
| 2000 |
1.879 |
2.171 |
4.050 |
| 1997 |
1.908 |
1.062 |
2.970 |
| 1990 |
3.060 |
5.648 |
8.708 |
| 1985 |
3.737 |
|
|
| 1980 |
3.388 |
13.075 |
16.463 |
| 1975 |
|
|
19.924 |
Tabloda yer alan nüfus rakamlarından da anlaşıldığı gibi ilçe genelinde doğal ölümlerin çok üzerinde bir dış göç yaşandığı 1975 yılında 20 bin düzeyinde olan ilçe toplam nüfusunun günümüzde ortalama bir belde nüfusu düzeyi olan 4.000'lere düşmüş olduğu görülmektedir.
Ekonomi
Pülümür ekonomisi tarım ve hayvancılık üzerine kuruludur. İlçede iki adet kooperatif vardır; Tarımsal Kalkınma ile Esnaf ve Sanatkarlar Kooperatifi. Banka şubesi olarak yalnızca Ziraat Bankası ekonomik faaliyetlerinin içerisinde bulunmak üzere ilçede hizmet vermektedir.
Belediye
Pülümür ilçesinde belediye teşkilatı 1910 yılında kurulmuştur. Belediye başkanlık seçimleri de düzenli olarak yapılmakta olup;
Seçildikleri yıllara göre belediye başkanları, siyasi partileri ve oy yüzdeleri:
- 2004 - Mesut Coşkun CHP %60.11
- 1999 -
- 1994 -
- 1989 -
- 1984 -
Altyapı bilgileri
İlçede, 1 adet ilköğretim okulu, 1 adet orta öğretim okulu vardır. ayrıca ilçe merkezine 3 km. mesafede bir yatılı iklöğretim bölge okulu faaliyet göstermektedir.İlçe merkezinde içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. Ptt şubesi vardır. Sağlık ocağı vardır.
Dış bağlantı
 |
Pülümür belde ve köyleri |
 |
|
İl: Tunceli ● İlçe Merkezi: Pülümür
Beldeler: YOK
Köyler:
Ağaşenliği | Akdik | Altınhüseyin | Ardıçlı | Bardakçı | Başkalecik | Boğalı | Bozağakaraderbendi | Çağlayan | Çakırkaya | Çobanyıldızı | Dağbek | Dağyolu | Dereboyu | Dereköy | Derindere | Doğanpınar | Efeağılı | Elmalı | Göcenek | Gökçekonak | Hacılı | Hasangazi | Kabadal | Kangallı | Karagöz | Kayırlar | Kaymaztepe | Kırdım | Kırklar | Kırkmeşe | Kızılmescit | Kocatepe | Kovuklu | Közlüce | Kulantarlası | Kuzulca | Mezraa | Nohutlu | Sağlamtaş | Salkımözü | Sarıgül | Senek | Süleymanuşağı | Şampaşakaraderbendi | Turnadere | Üçdam | Ünveren | Yarbaşı
|
|
|
